Chú nai vàng

CHÚ NAI VÀNG: MỘT TIỀN THÂN CỦA ĐỨC PHẬT

Ðây là câu chuyện mang tên 'Chú Nai Vàng'. Có rất nhiều câu chuyện 'vàng' trong đây [Sư Phụ đề cập đến cuốn sách Ngài đang đọc.] nhưng tôi chỉ chọn chuyện này. Không biết tại sao; có thể là tôi thích nai. Ðây là câu chuyện về một tiền thân của Ðức Phật. Khi quý vị nghe bất cứ gì 'vàng' là đề cập đến Ðức Phật. Cho nên tôi không cần phải cố gắng giới thiệu.

Ngày xửa ngày xưa, có một thương gia giàu có sống tại Benares. Ông chỉ có một người con trai tên là Mahadanaka Ananda, có nghĩa là một người chỉ biết có tiền. Ðây là một cái tên rất xấu. Bởi vì 'Ananda' có nghĩa là hạnh phúc. Cho nên có lẽ anh chỉ có được hạnh phúc từ tiền bạc hoặc có lẽ đây là một danh hiệu.

Từ thuở nhỏ, cha mẹ đã chìu chuộng anh quá mức bởi vì anh là con một. Cho nên anh lớn lên mà không có kiến thức gì ngoại trừ ca hát, khiêu vũ, ăn nhậu và tiệc tùng với bạn bè bằng tiền bạc của cha mẹ. Khi anh trưởng thành, cha mẹ cưới vợ cho anh. Một thời gian ngắn sau đó, họ qua đời. Sau khi cha mẹ qua đời, anh chàng trẻ tuổi bỏ tất cả thời gian vào việc la cà với bạn xấu, suốt ngày nhậu nhẹt và cờ bạc.

Kết quả tiền bạc của cha mẹ anh biến mất nhanh chóng. Chàng trẻ tuổi bắt buộc phải đi mượn tiền người khác, nhưng không cách nào trả được. Anh chưa bao giờ biết làm việc kiếm tiền và chưa bao giờ biết giữ tiền. Có lẽ anh cũng không được dạy cách sống tiết kiệm. Có lẽ cha mẹ anh cũng có lỗi, bởi vì lẽ ra họ nên dạy con học làm người, thay vì chỉ làm con trai của một nhà giàu có.

Vì anh thiếu quá nhiều tiền với rất nhiều người, cho nên họ thường đến nhà dọa nạt anh. Anh trở nên tuyệt vọng trong lo âu và sợ sệt và không biết phải làm sao. Cuối cùng anh quyết định một kế hoạch hành động. Vì vô cùng buồn khổ và tuyệt vọng, cho nên anh gọi tất cả chủ nợ lại và nói với họ rằng anh có một kho báu chôn gần bờ sông Hằng. Và nếu ngày mai họ chịu đi với anh thì tất cả mọi người đều có thể đi và cùng nhau tìm kho báu. Rồi anh sẽ trả hết nợ cho họ.

Nghe vậy, mấy người chủ nợ rất vui mừng và theo anh đến bờ sông. Anh cố gắng tìm kiếm nơi này, chỗ nọ, và mọi người theo sau anh, mặc dù trông anh có vẻ bối rối không biết phải làm thế nào. Nhưng anh chàng này đã định tự tử; tất cả những chuyện này chỉ là biểu diễn. Cho nên khi đến một luồng nước chảy xiết trong giòng sông, anh liền nhảy xuống. Tất cả chủ nợ đều kinh hoàng, đứng đó như trời trồng. Không ai dám xuống cứu anh vì luồng nước chảy rất mạnh.

Khi thấy anh đã biến mất, những chủ nợ buồn rầu ra về. Họ nghĩ rằng anh đã chết đuối, bởi vì anh bị cuốn đi rất, rất xa trong luồng nước chảy xiết. Và họ cũng không tìm thấy anh ở cuối sông; do đó tất cả đều bỏ về. Nhưng khi thân thể dật dờ của anh trôi xuôi dòng, anh trôi ngang một lùm cây đang nở hoa và một rừng xoài. Tại đó có một chú nai rất xinh đẹp và có cặp chân lẹ làng đang sống, cách xa đoàn nai của chú. Da chú chiếu sáng như được mạ vàng và chân chú trông như là sơn mài. Sừng chú trông như bạc hình xoắn ốc và mắt chiếu sáng như ngọc quý.

Chú nai đang gặm cỏ non khi nghe tiếng kêu la vang dội từ trong rừng. Chạy xuống bờ sông, chú thấy anh con trai bạc phước của ông thương gia đang vùng vẫy trong giòng nước. Chú lập tức kêu lên, 'Hãy chờ đó! Ðừng sợ! Tôi sẽ đến cứu anh!' Rồi chú phóng xuống sông, mạnh mẽ bơi ngược dòng đến bên anh. Chú đặt anh lên lưng và cõng anh lên bờ một cách an toàn.

Nhưng người con trai ông thương gia đã kiệt sức và gục ngã. Trong ba ngày đêm, người con trai đáng thương này mê man, chú nai đã nuôi dưỡng và mớm cho anh ăn những trái cây dại. Khi anh tỉnh lại, chú nai nói với anh, 'Giờ tôi sẽ đưa anh ra khỏi khu rừng và chỉ anh con đường đến Benares. Nhưng tôi xin anh một đặc ân là làm ơn đừng nói với nhà vua hay bất cứ ai trong hoàng tộc rằng có một chú nai vàng đang sống trong khu rừng này. Bởi vì nếu họ biết, họ sẽ đến đây tìm cách bắt tôi.' Người con trai ông thương gia liền hứa và chú nai đưa anh ra đường dẫn đến Benres.

Sáng hôm ấy, hoàng hậu Kama, lúc đó là phu nhân của nhà vua thành Benares, ngủ mơ. Trong mơ, bà thấy một chú nai vàng biết nói tiếng người. Bà tự nhủ, 'Chắc chắn phải có con vật này. Nếu không thì ta không thể mơ thấy nó được.' Vì vậy bà đến gặp đức vua Brahmadatta. Bà kể cho nhà vua nghe giấc mơ và nói rằng bà muốn làm chủ một con vật như vậy. Nếu không được bà sẽ chết.

Ðây là xảo thuật của người phụ nữ. Bà trước sau gì cũng chết, vậy có gì mà lớn chuyện? Nhưng nhà vua, giống như hầu hết đàn ông trên thế gian, cũng rất ngốc nghếch! Ông rất sợ vợ, sợ rằng bà có thể chết thật. Nếu bà chết để bảo vệ vua, điều này còn hợp lý. Nhưng nếu bà chết vì một chú nai, dù chú được mạ vàng đến đâu chăng nữa nghe cũng rất buồn cười. Nhưng nhà vua lại nghe. Dù sao, chỉ để quý vị biết rằng quý vị không phải là những người ngu duy nhất, và để biết rằng ai là sếp trong nhà. Ngay cả trong thời Ðức Phật cũng giống như vậy. Do đó tôi cũng không biết vì sao phụ nữ thời nay phải bỏ phí thời gian để biểu tình, diễn thuyết về đủ loại quyền lợi và quyền bình đẳng của nữ giới. Ðàn bà chưa bao giờ bình đẳng với đàn ông. Họ cao hơn đàn ông! Tôi không biết là người nào nên tranh đấu đòi bình đẳng. Cho nên hãy bảo những người đàn bà khờ khạo này ngừng lại. Ðừng làm hạ giá chúng ta. Chúng ta cao cấp hơn. Tại sao chúng ta phải tranh đấu đòi bình đẳng?

Bây giờ, nhà vua lập tức mời những nhà hiền giả đến để hỏi về chú nai vàng rất hiếm quý này. Và các nhà hiền giả trả lời thật chắc chắn, 'Phải! Quả thật có con vật như vậy!' Nhưng họ không biết chú nai đó ở đâu. Do đó nhà vua ra lệnh tìm một chú voi, trang hoàng cho chú rất đẹp và bảo sứ giả, 'Hãy đem chú voi này cùng 1,000 đồng đi khắp nơi trong thành phố tuyên bố rằng bất cứ ai có thể đem đến cho ta tin tức về chú nai vàng sẽ được nhận chú voi và số tiền này làm phần thưởng.' Giờ quý vị biết ai là sếp, phải không? Nhà vua lập tức tiêu xài biết bao tiền bạc cho bà vợ. Khi đó có thể bà ấy đã già rồi. Nhưng có lẽ càng lớn tuổi quyền lực của bà lại càng mạnh hơn.

Cho nên vị sứ giả cưỡi con ngựa trắng đi khắp thành phố thông báo mệnh lệnh của nhà vua. Con trai ông thương gia vừa vào đến thành Benares nghe được tin này, liền đi đến sứ giả và nói rằng, 'Tôi có thể đem cho vua tin tức về chú nai vàng mà ngài đang tìm kiếm. Hãy đưa tôi đến gặp ngài.' Và người sứ giả đưa anh đến hoàng cung xin yết kiến nhà vua, tâu rằng, 'Thưa bệ hạ, người này nói biết chỗ tìm chú nai vàng.' Nhà vua vô cùng mừng rỡ và yêu cầu anh đưa ngài đến đó.

Rồi vua đem theo một đám đông binh lính cùng anh chàng đưa tin đi vào rừng nơi chú nai vàng đang trú ngụ. Khi đến nơi, người con trai ông thương gia nói, 'Thưa ngài, bên trong đám cây xoài đang nở hoa kia là chỗ ở của chú nai vàng mà ngài kiếm.' Nhà vua bảo đoàn tùy tùng, 'Hãy bao vây lùm cây này và sẵn sàng cung tên. Bằng bất cứ giá nào cũng không được để cho chú nai trốn thoát.' Rồi nhà vua tự mình phi ngựa đi bắt chú nai chỉ vì ái hậu của ông. Giờ quý vị đã thấy làm vua là như thế nào và để làm gì?

Chú nai đang nghỉ ngơi dưới một tàn cây, nghe tiếng động, lập tức bật dậy. Chú đứng lên và thấy nhà vua đang ở cách đó không xa, cùng với con trai của ông thương gia và đoàn tùy tùng. Chú nghĩ thầm, 'Ta sẽ được an toàn ở chỗ nhà vua; ta sẽ đến đó.' Chú nai vàng nghĩ vậy cho nên chạy đến chỗ vua. Nhanh như gió, chú phóng về phía nhà vua. Nhưng nhà vua lập tức giương cung tên chuẩn bị bắn. Bởi vì ông nghĩ rằng nếu chú nai bị thương nơi chân hay nơi nào đó thì sẽ dễ bắt chú hơn. Nhưng chú nai la lớn, 'Hoàng thượng, hãy đứng yên. Xin đừng bắn tên.'

Nhà vua vô cùng kinh ngạc do giọng nói vang rền của chú nai và buông cung xuống. Các binh lính và mọi người cũng kinh ngạc tụ tập lại, bởi vì chưa ai từng nghe một chú nai nói tiếng người. Rồi chú nai đi đến chỗ vua, hỏi ngài bằng giọng nói ngọt như mật, 'Ai đưa tin đến ngài, hoàng thượng, mà ngài tìm được tôi ở đây?'

Nhà vua chỉ người con trai của ông thương gia và nói, 'Hắn ta!' Chú nai quay sang người phản bội và nói bằng một giọng rất buồn rầu, 'Ðáng lẽ kéo một khúc gỗ ra khỏi giòng sông còn tốt hơn là cứu một người như anh.' Chú trách người phản bội kia như vậy. Nhà vua vô cùng ngạc nhiên, hỏi chú nai, 'Hắn đã làm lỗi gì đối với ngươi?' Chú nai trả lời, 'Thưa hoàng thượng, tôi cứu mạng người này khi hắn bị chết đuối và mớm cho hắn ăn trong ba ngày ba đêm cho đến khi hắn sống lại. Và tôi dặn hắn đừng cho ai biết chỗ tìm tôi và hắn đã hứa với tôi như vậy. Giờ đây vì hành động vô ơn của hắn mà tôi gặp nạn.' Do lòng tham vàng, tham tiền mà người con của ông thương gia đã bán đứng ân nhân cứu mạng mình.

Nghe vậy, nhà vua trở nên vô cùng giận dữ. Ông quay về phía người con của ông thương gia và nói, 'Ngươi đã trả ơn bằng sự phản bội hèn hạ. Vì lý do này ngươi sẽ phải chết!' Nhà vua giương cung tên chuẩn bị bắn người phản bội. Nhưng hắn vô cùng sợ hãi và toàn thân run rẩy. Hắn quỳ xuống xin tha thứ.

Nhìn cảnh tượng này, chú nai động lòng trắc ẩn, nói với nhà vua, 'Xin thả cho hắn đi. Ðừng để máu con người tồi tệ này dính vào lương tâm ngài. Hãy cho hắn số tiền ngài đã hứa và thả hắn đi.' Nhà vua do dự một lúc, nhưng cuối cùng chấp nhận lời xin tha của chú nai. Và ngài nói với con của ông thương gia, 'Nhà ngươi nợ chú nai cao quý này đến hai kiếp sống.' Rồi ngài nói với hắn, 'Hãy đi khỏi nơi này ngay và đừng bao giờ trở lại vương quốc của ta, nếu không ngươi sẽ bị xử tử.' Hắn lập tức bỏ chạy và biến mất trong rừng già, không bao giờ ai còn thấy nữa.

Quay sang nhà vua, chú nai, không những cao quý mà còn đầy trí huệ, 'Ðức thánh thượng, tiếng kêu của chó rừng và chim muông còn dễ hiểu, nhưng lời nói con người chứa đầy xảo trá. Chúng ta có thể cho rằng một người nào đó là bạn, nhưng rồi sẽ khám phá ra rằng hắn đã phản bội chúng ta.' Nhà vua rất kinh ngạc trước trí huệ và sự thông minh của chú nai và quyết định ban cho chú một ân huệ. 'Cho ta biết ngươi muốn gì, Nai Vàng, và ngươi sẽ được như ý. Bất cứ điều gì ngươi muốn, thậm chí nếu phải mất cả vương quốc, ta sẽ hoàn thành ước nguyện của ngươi.'

Chú nai nghĩ ngợi một cách thận trọng, rồi nói, 'Ân huệ mà tôi hỏi xin, đức thánh thượng, là tất cả bạn thú trong vương quốc của ngài sẽ vĩnh viễn được tự do không còn lo sợ.' Nhà vua cảm động trước lòng từ bi của Nai Vàng và chấp thuận. Ngài ra lệnh kể từ hôm đó bất cứ người nào làm tổn hại đến loài vật trong vương quốc của ngài sẽ bị xử phạt nặng nề. Rồi nhà vua và nai vàng trở về thành Benares. Hoàng hậu Kama vô cùng vui mừng vuốt ve chú nai xinh đẹp với bộ lông vàng mượt mà bà đã thấy trong mơ. Bà vui mừng lắng nghe chú nai nói chuyện với bà bằng tiếng người nghe như tiếng chuông bạc leng keng rộn rã.

Trong nhiều ngày, chú nai vàng ở lại thành Benares với nhà vua và hoàng hậu. Thành phố được trang hoàng và lễ hội được tổ chức để mừng chú nai. Sau đó chú trở về khu rừng nơi chú đã từng trú ngụ bao ngày. Tại đó chú sống những ngày còn lại trong sự bình an.

Ðây là một câu chuyện hay. Nếu con người chúng ta có thể bắt chước chỉ một phần nhỏ phẩm chất cao thượng của chú nai vàng này, thế giới sẽ trở thành thiên đàng. Nhưng đáng buồn thay, nhiều người chúng ta luôn luôn muốn nắm bắt tất cả mọi thứ cho chính mình, trong tất cả mọi hoàn cảnh. Ngay cả trong sự tu hành, chúng ta vẫn không thể ngừng sự tham lam và ích kỷ, muốn giành giật ân điển tâm linh của người khác. Ðiều này còn tệ hại hơn là tìm cách giành giật tài sản hoặc của cải từ người khác ở thế giới phàm tục, bởi vì chúng ta đã ở trên đường tâm linh rồi. Cho nên bất cứ gì chúng ta lấy, chúng ta phải tự mình kiếm được. Chúng ta có thể cầu xin sự gia trì, hướng dẫn và giúp đỡ bất cứ khi nào cần thiết. Ðiều này không sao, nếu có nhu cầu hoặc trong khi cần thiết, nhưng không bao giờ lấy đi hạnh phúc và sự tiện lợi của người khác. Hãy cố gắng ghi nhớ điều này!

Trong tất cả mọi hoàn cảnh ở đời, chúng ta phải luôn luôn nghĩ đến người khác và có đầu óc công bằng. Không phải tôi đòi hỏi quý vị phải luôn luôn hy sinh chính mình, dù là cho sự hạnh phúc hoặc ích lợi của người khác. Nhưng ít nhất cũng phải hành xử công bằng. Bởi nếu những người tu hành như chúng ta không thể xử sự công bằng, làm sao có thể đòi hỏi thế giới bên ngoài xử sự công bằng với mình hoặc trở thành một nơi công bằng hơn cho tất cả mọi người cùng sống? Cho nên, nếu ở đây mà không chịu công bằng, tôi không tin rằng ngoài kia quý vị sẽ xử sự công bằng với người khác. Và tôi không thể chấp nhận loại đệ tử này, nhất là sau khi quý vị đã học với tôi một thời gian rất lâu rồi. Ngay cả nếu quý vị là người mới đến, tôi vẫn không có lý do bào chữa cho quý vị. Bởi vì quý vị đã có sẵn băng thu hình, băng thu âm, sách báo và tất cả mọi thứ. Quý vị không thể nói với tôi rằng quý vị là người mới nên không biết gì cả. Linh hồn quý vị biết điều gì đúng, điều gì sai. Ðó là vì sao quý vị đến đây.

Nếu quý vị muốn biến thành chồn, đó là chuyện riêng của quý vị, nhưng không thể để đại chúng bị tổn hại vì vậy. Không phải quý vị đến đây để ăn trộm ân điển của cả nhóm. Không phải quý vị đến đây để cạnh tranh giành giật lấy chỗ ngồi tốt nhất trong hý viện như là người bên ngoài. Ngay cả người bên ngoài, nếu họ muốn có chỗ ngồi tốt nhất, họ phải bỏ tiền mua! Ở ngoài đó họ xử sự công bằng hơn. Cho nên quý vị phải trả giá cho chỗ ngồi tốt nhất bằng sự tu hành và bằng nỗ lực của chính mình. Ðừng cố trộm cắp bất cứ gì nơi đây, bởi vì tôi biết. Tôi biết cái gì thuộc về người nào. Nếu muốn trộm cắp tại đây, chẳng thà quý vị vứt bỏ năm giới và đừng bao giờ trở lại. Bởi vì nơi đây là chỗ cần phải biểu lộ tình trạng tâm linh cao đẹp nhất của mình. Nếu tại đây không thể biểu lộ cho tôi thấy thì ở đâu quý vị mới biểu lộ được?

Chúng ta không bao giờ nên quên chân giá trị và mục đích cao thượng của mình, ở bất cứ nơi nào, bằng bất cứ giá nào. Nếu chúng ta tu hành tinh tấn, nếu chúng ta yêu mến Minh Sư và Thượng Ðế, Thượng Ðế sẽ biết. Minh Sư sẽ biết. Chắc chắn như vậy! Quý vị có thể thấy từ câu chuyện chú nai rằng ngay cả một chú nai còn tốt hơn biết bao người. Thành ra chúng ta nên học hỏi từ những bạn thú vàng này. Chúng ta không cần biết họ có phải là tiền thân Ðức Phật hay không; hành động của họ đã tự nói lên thành quả tâm linh bên trong. Cho nên đừng quá hãnh diện rằng chúng ta là con người nếu chưa xứng đáng với địa vị này.

Thật ra tôi không biết vì sao chúng ta phải hãnh diện là người. Thí dụ, tôi đọc trong báo, nghe trên đài phát thanh và thấy trên truyền hình rất nhiều bạn thú cao thượng cứu người. Họ cứu đàn con của họ, thậm chí còn hy sinh tánh mạng. Có hình một cô mèo, toàn thân bị bỏng, mù và khắp người đầy sẹo, vì cô đã bốn lần trở vào ngọn lửa trong căn nhà đang cháy để cứu bốn mèo con của cô. Cô bị bỏng, mù và không còn nhận diện được. Nhưng cô mèo này đã đưa tất cả mèo con ra chỗ an toàn.

Mèo rất là độc lập. Sau khi mang thai, tôi nghĩ mèo không được bất cứ mèo đực hay mèo cha nào giúp đỡ điều gì. Mèo tự một mình nuôi bầy con. Và tôi đã thấy rất nhiều mèo trong môi trường chung quanh, đôi khi làm tất cả điều tốt đẹp cho bầy con của họ. Tôi thấy một cô mèo đem thức ăn ngon, xin lỗi, điều này nói ra không đẹp đẽ gì lắm, nhưng tôi thấy cô đem những món ăn ngon nhất, như chuột hay những món ăn lớn, đến cho đàn con. Và cô chỉ bắt ruồi, côn trùng hay những vật nhỏ bé để ăn. Tôi không chấp nhận chuyện ăn thịt, nhưng tôi cũng không thể lý luận với một cô mèo. Và tôi rất cảm động vì lòng tận tâm của cô. Bởi vì mèo chỉ có thể ăn những thứ này, và cô đã cố gắng hết sức mình để cung cấp dinh dưỡng cho bầy con, trong khi chính cô đi ăn rác rến. Chính mắt tôi đã thấy. Tôi sẽ không la mắng cô mèo về việc ăn thịt hoặc giết chuột. Tôi chỉ rất cảm động trước tình thương của cô.

Hình ảnh này vẫn hiển hiện rõ ràng trong tâm trí tôi mỗi khi nghĩ về loài mèo. Cho nên tôi cũng không biết tại sao con người chúng ta đối xử với loài vật ác độc như vậy, hầu hết chúng ta coi họ như những sinh vật thấp kém. Tôi nghĩ rằng nhiều loài vật rất cao thượng. Họ cao thượng và có nhiều tình thương đối với đồng loại cũng như đối với những loài khác. Và đôi khi quý vị thấy một cô mèo hay chú chó bơi trong một giòng sông rất nguy hiểm để cứu bạn của họ. Dù là bạn người hay bạn chó hoặc bạn mèo, họ đều làm vậy – bất chấp mạng sống của chính mình. Nhưng không bao nhiêu người trong chúng ta dám làm điều này. Khi thấy hoàn cảnh nguy hiểm, chúng ta không dám hy sinh mạng sống của mình. Nhưng khi loài vật thấy sự nguy hiểm, họ vẫn dám hy sinh tánh mạng vì tình thương.

Cho nên, nếu con người chúng ta không thể trở về với Chân Tánh tự nhiên của lòng từ bi và tình thương cơ bản mà loài vật vẫn còn sở hữu, thì chúng ta nên tội nghiệp cho mình thay vì hãnh diện. Ðó là lý do vì sao chúng ta phải ăn chay, bởi vì loài vật thật sự rất cao quý. Họ thật sự mang phẩm chất con người và một linh hồn bên trong cũng giống như chúng ta. Cho nên tôi nghĩ chúng ta học hỏi từ loài vật cũng tốt. Không phải là chúng ta học hỏi để trở thành loài vật, nhưng chúng ta nên nhớ đến phẩm chất cao đẹp của họ, để không cảm thấy hổ thẹn hoặc trở thành thấp hơn đẳng cấp của loài vật.

Chúng ta nên vượt lên đến đẳng cấp của bậc thánh. Muốn vậy, chúng ta phải có lòng từ bi, tình thương, sự hiểu biết cũng như lòng hy sinh vô vị kỷ, ở mọi nơi, mọi lúc, trong thiền bế quan, tại nhà, trong siêu thị hoặc bất cứ ở đâu, ngay cả trong rừng, nơi không một ai thấy được hoặc ca ngợi những nỗ lực cao quý của chúng ta. Chúng ta phải luôn luôn tự mình cao quý, bởi vì chúng ta tự mình biết mình là ai. Và Thượng Ðế biết.